De volgende bijdrage verscheen op 21 maart 2017 op www.vngmagazine.nl.
In de transitie naar een klimaatneutraal energiesysteem kan Nederland grote stappen zetten met de aanleg van warmtenetten. De potentie voor deze warmtenetten blijft vooralsnog onderbenut.
Dat blijkt uit het rapport Toekomstbeeld klimaatneutrale warmtenetten in Nederland van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De wil is er wel, maar de financiële risico’s zijn groot en goede coördinatie ontbreekt, zo concluderen de onderzoekers. De rijksoverheid zou belemmeringen en aarzelingen kunnen wegnemen, maar laat het initiatief over aan gemeenten en provincies. Het rapport bevat voorstellen om deze patstelling te doorbreken.
Sommige gemeenten blokkeren de aanleg van warmtetransportnetten omdat ze niet willen dat die de komende jaren gevoed worden met restwarmte van kolencentrales. Daarmee blokkeren ze echter ook de aanleg van infrastructuur die op termijn nodig is om klimaatneutrale restwarmte en geothermie te kunnen benutten. Investeren in nieuwe warmtenetten is riskant zolang onduidelijk is of en wanneer die netten volledig benut gaan worden. Door deze gebrekkige coördinatie boeken actieve partijen als de gemeenten, warmteleveranciers en investeerders nog weinig voortgang.
De rijksoverheid zou de investeringsrisico’s kunnen reduceren. Aanleggen van warmtenetten op rijkskosten is de eenvoudigste oplossing, maar daarvoor ontbreekt momenteel politiek draagvlak. Rijkssturing is echter ook mogelijk door harde afspraken te maken over de manier waarop fossiele restwarmte wordt vervangen door klimaatneutrale warmte. Verder kan het Rijk de winning van geothermie stimuleren, regelen dat snel duidelijk wordt welke wijken in de toekomst op een warmtenet worden aangesloten of risicodragend kapitaal beschikbaar stellen. Ook is het mogelijk om het verwarmen met warmtenetten voor de eindgebruikers aantrekkelijker en goedkoper te maken dan verwarmen met aardgas. (MM)
Deze bijdrage verscheen op 21 maart 2017 op www.vngmagazine.nl.